Tập thể lao động có quyền đình công, tức là quyền ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động và do tổ chức đại diện NLĐ có quyền thương lượng tập thể (là một bên tranh chấp lao động tập thể) tổ chức và lãnh đạo khi NLĐ có tranh chấp lao động tập thể về lợi ích với NSDLĐ. Đình công chỉ được áp dụng khi tranh chấp lao động đã được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động và/hoặc Hội đồng trọng tài lao động. Ngoài ra, các bên cũng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết trong trường hợp sau: (i) hòa giải không thành hay đã hết thời hạn hòa giải mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải; (ii) Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc đã được thành lập nhưng không đưa ra quyết định giải quyết tranh chấp; hoặc (iii) NSDLĐ là một bên tranh chấp lại không thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động. Cần lưu ý rằng tập thể lao động sẽ không được tiến hành đình công ở những nơi sử dụng lao động và việc đình công có thể đe dọa đến quốc phòng, an ninh, trật tự công cộng, sức khỏe của con người.
Contents
1- Trình tự đình công
Để tiến hành đình công, tổ chức đại diện NLĐ phải tiến hành theo 03 bước sau
Bước 1: Lấy ý kiến về đình công
Trước khi tiến hành đình công, tổ chức đại diện NLĐ có quyền tổ chức và lãnh đạo đình công có trách nhiệm lấy ý kiến của toàn thể NLĐ hoặc thành viên ban lãnh đạo của các tổ chức đại diện NLĐ tham gia thương lượng về các nội dung: Đồng ý hay không đồng ý đình công; thời điểm bắt đầu định công, địa điểm đình công; phạm vi tiến hành đình công; yêu cầu của NLĐ.
Bước 2: Ra quyết định đình công và thông báo đình công Khi có trên 50% số NLĐ được lấy ý kiến đồng ý với nội dung lấy ý kiến đình công thì tổ chức đại diện NLĐ sẽ ra quyết định đình công bằng văn bản. Quyết định đình công phải có các nội dung sau đây: (i) Kết quả lấy ý kiến đình công; (ii) Thời điểm bắt đầu định công, địa điểm đình công; (iii) Phạm vi tiến hành đình công; (iv) Yêu cầu của NLĐ; (v) Họ và tên, địa chỉ liên hệ của người đại diện cho tổ chức đại diện NLĐ tổ chức và lãnh đạo đình công.
Ít nhất là 05 ngày làm việc trước ngày bắt đầu đình công, tổ chức đại diện NLĐ tổ chức và lãnh đạo đình công phải gửi văn bản về việc quyết định đình công cho NSDLĐ, UBND cấp huyện và Sở LĐTBXH.
Xem thêm: Cơ sở phương pháp điều tra hình sự
Xem thêm: Kỹ năng nghiên cứu hồ sơ vụ án hình sự
Bước 3: Tiến hành đình công cộng
Đến thời điểm bắt đầu đình công, nếu NSDLĐ vẫn không chấp nhận giải quyết yêu cầu của NLĐ thì tổ chức đại diện NLĐ sẽ tổ chức và lãnh đạo đình công.
Lưu ý: NLĐ và tổ chức đại diện NLĐ tham gia đình công không được kích động, lôi kéo, ép buộc NLĐ đình công; cản trở NLĐ không tham gia đình công đi làm việc; dùng bạo lực hoặc hủy hoại máy, thiết bị, tài sản của NSDLĐ; xâm phạm trật tự, an toàn c cộng trong quá trình đình công hoặc lợi dụng đình công để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Ngược lại, NSDLĐ cũng bị cấm thực hiện các hành vi chấm dứt HĐLĐ hoặc xử lý KLLĐ đối với NLĐ, người lãnh đạo đình công hoặc điều động NLĐ, người lãnh đạo đình công sang làm công việc khác, đi làm việc ở nơi khác vì lý do chuẩn bị đình công hoặc tham gia đình công cũng như trù dập, trả thù NLĐ tham gia đình công, người lãnh đạo đình công.
Trước 12 giờ so với thời điểm bắt đầu đình công được ghi trong quyết định đình công và sau khi NLĐ ngừng đình công, NSDLĐ không được phép tạm thời đóng cửa nơi làm việc. Để tạm thời đóng cửa nơi làm việc, NSDLĐ phải niêm yết công khai quyết định đóng cửa tạm thời tại nơi làm việc và thông báo đến tất cả các bên có liên quan (bao gồm tổ chức đại diện NLĐ đang tổ chức và lãnh đạo đình công; UBND cấp tỉnh có nơi làm việc dự kiến đóng cửa; UBND cấp huyện có nơi làm việc dự kiến đóng cửa) ít nhất 03 ngày làm việc trước ngày đóng cửa nơi làm việc. NSDLĐ cũng phải trả lương ngừng việc và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật cho những NLĐ không tham gia đình công nhưng buộc phải ngừng việc vì lý do đình công. NLĐ nào tham gia đình công sẽ không được trả lương và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
2- Hoãn hoặc ngừng đình công
Chủ tịch UBND cấp tỉnh có quyền ra quyết định hoãn đình công hoặc ngừng đình công nếu xét thấy cuộc đình công có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế quốc dân, lợi ích.
Sở LĐTBXH, Phòng LĐTBXH, phối hợp với Liên đoàn Lao động cấp tỉnh, cấp huyện, tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở có quyền tổ chức và lãnh đạo đình công, NSDLĐ nơi bị hoãn, ngừng đình công và các cơ quan có liên quan hỗ trợ các bên thương lượng, hòa giải để giải quyết quyền lợi của NLĐ và các bất đồng khác có liên quan;
Khi hết thời hạn hoãn, ngừng đình công theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp tỉnh mà các bên không thương lượng giải quyết được quyền lợi của NLĐ và các bất đồng khác có liên quan thì tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở có quyền tổ chức và lãnh đạo đình công có thể tiếp tục tổ chức đình công nhưng phải thông báo bằng văn bản cho NSDLĐ, UBND cấp huyện, Sở LĐTBXH biết ít nhất là 05 ngày làm việc trước ngày bắt đầu tiếp tục đình công; và
Sau khi Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định về việc ngừng đình công, NLĐ phải trở lại làm việc và được trả lương. Nếu NLĐ quyết định không trở lại làm việc thì sẽ không được trả lương, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. Tùy theo mức độ vi phạm, NLĐ bị NSDLĐ xử lý KLLĐ theo quy định của NSLĐ của DN và theo quy định của pháp luật.
3- Xử lý cuộc đình công không đúng trình tự, thủ tục
Trong thời hạn 12 giờ kể từ khi nhận được thông báo về cuộc đình công không tuân theo quy định về trình tự, thủ tục đình công, Chủ tịch UBND cấp huyện chủ trì, chỉ đạo cơ quan quản lý Nhà nước về lao động phối hợp với công đoàn cùng cấp và các , tổ chức có liên quan trực tiếp gặp gỡ NSDLĐ và đại diện ban lãnh đạo tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở để lắng nghe ý kiến và hỗ trợ các bên tìm biện pháp giải quyết, đưa hoạt động sản xuất kinh doanh của DN trở lại bình thường. Nếu phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật thì sẽ lập biên bản, tiến hành xử lý hoặc kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền xử lý các cá nhân. tổ chức nào đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật theo của pháp luật. Đối với các nội dung tranh chấp lao động thì tùy từng loại tranh chấp, hướng dẫn, hỗ trợ các bên tiến hành các thứ tục giải quyết tranh chấp lao động theo quy định của pháp luật.
4- Quyền yêu cầu Tòa án xem xét tính hợp pháp của cuộc đình công
Trước và trong quá trình đình công, tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở có quyền tổ chức và lãnh đạo đình công được phép yêu cầu Tòa án có thẩm quyền tuyên bố cuộc đình công là hợp pháp. Ngược lại, NSDLĐ có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố cuộc đình công là bất hợp pháp. Sau khi quyết định của Tòa án có thẩm quyền về tính hợp pháp của cuộc đình công được công bố, nếu cuộc đình công là bất hợp pháp thì NLĐ đang tham gia đình công phải ngừng ngay đình công và trở lại làm việc.
