Trong cuộc sống hiện nay khá phổ biến các cụm từ “chuyên viên cao cấp, chuyên viên chuyên nghiệp, chuyên viên”…. vậy ý nghĩa thực sự của các cụm từ này là gì? Chuyên viên cao cấp có phải tập sự không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích vấn đề này.
Contents
Chuyên viên cao cấp là gì?
Chuyên viên cao cấp được hiểu là công chức có chuyên môn nghiệp vụ cao nhất của một ngành nghề, lĩnh vực nào đó trong hệ thống quản lý nhà nước, để giúp cho người lãnh đạo có thể chỉ đạo trong lĩnh vực quản lý đó. Đó có thể là thanh tra cao cấp, kiểm toán viên cao cấp, kế toán viên cao cấp,…
Để trở thành chuyên viên cao cấp thì phải trải qua giai đoạn thi lên ngạch, tức là thi từ một chuyên viên bình thường để có thể lên thành chuyên viên cao cấp.
Trong hệ thống bộ máy hành chính của Việt Nam thì tất cả những cán bộ, công chức, viên chức và nhân viên đều được phân thành từng ngạch khác nhau. Mỗi một ngạch là phụ thuộc vào năng lực cũng như cấp bậc làm việc của từng người. Hiện nay hệ thống hành chính Việt Nam có 05 ngạch đó là: ngạch chuyên viên cao cấp, ngạch chuyên viên hành chính, ngạch chuyên viên, ngạch cán sự và cuối cùng là ngạch nhân viên.
Trong đó, ngạch chuyên viên cao cấp là 01.001- hoặc tương đương.
Công việc của một chuyên viên cao cấp:
(i) Chủ trì trong việc xây dựng các chủ trương, đường lối và chính sách có tầm cỡ lớn liên quan đến ngành trong phạm vi toàn quốc. Bên cạnh đó còn là người tổ chức và chỉ đạo hoạt động đúng nề nếp của ngành.
(ii) Chỉ đạo, đánh giá hiệu quả công việc đã thực hiện và cũng là người đề xuất ra các phương án sửa đổi bổ sung công việc đó.
(iii) Chủ trì, tham gia nghiên cứu các đề tài nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực đó nhằm phát hiện ra những thiếu sót để đổi mới hệ thống quản lý sao cho phù hợp nhất;
(iv) Là người đứng ra chủ trì những công việc biên soạn lại tài liệu, nếu phát hiện ra những điểm không phù hợp thì sẽ biên soạn và sửa lại;
(v) Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ và chấn chỉnh lại công tác quản lý của ngành bằng mọi hình thức.
Đây là những công việc hàng ngày của những chuyên viên cao cấp. Các công việc có tính chất là hỗ trợ cho nhà quản lý có thể điều hành tốt công việc. Những công việc của chuyên viên cao cấp là rất quan trọng và phức tạp, chính vì thế mà đòi hỏi nhiều người chuyên viên cao cấp phải có trình độ chuyên môn cao thì mới có thể đảm nhiệm được công việc này.
Những yêu cầu của một chuyên viên chuyên nghiệp:
Để trở thành chuyên viên, các bạn phải đảm bảo được các yêu cầu của một chuyên viên sau:
(i) Nắm vững các quy định của pháp luật, chế độ chính sách của ngành, lĩnh vực và các kiến thức cơ bản về lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ được giao.
(ii) Hiểu rõ các mục tiêu và đối tượng quản lý, hệ thống các nguyên tắc và cơ chế quản lý của nghiệp vụ thuộc phạm vi được giao; hiểu được những vấn đề cơ bản về khoa học tâm lý, khoa học quản lý; tổ chức khoa học quản lý.
(iii) Nắm rõ quy trình xây dựng các phương án, kế hoạch, các quyết định cụ thể và có kiến thức am hiểu về ngành, lĩnh vực được giao; có kỹ năng soạn thảo văn bản và thuyết trình các vấn đề được giao nghiên cứu, tham mưu.
(iv) Có phương pháp nghiên cứu, tổng kết và đề xuất, cải tiến nghiệp vụ quản lý; có năng lực làm việc độc lập hoặc phối hợp theo nhóm; có năng lực triển khai công việc bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả.
(v) Am hiểu thực tiễn, kinh tế – xã hội về công tác quản lý đối với lĩnh vực được giao; nắm được xu hướng phát triển của ngành, lĩnh vực ở trong nước.
Chuyên viên cao cấp có phải tập sự không?
Việc tập sự chỉ áp dụng với công chức ngạch chuyên viên, ngạch cán sự và ngạch nhân viên mà không áp dụng với ngạch chuyên viên cao cấp
Để được chính thức bổ nhiệm vào ngạch công chức, người trúng tuyển phải trải qua thời gian tập sự nhằm làm quen với công việc được tuyển dụng. Tuy nhiên, chuyên viên cao cấp sẽ không phải tập sự và được bổ nhiệm thông qua kỳ thi nâng ngạch công chức
Chuyên viên cao cấp là ngạch công chức được bổ nhiệm
Hiện nay, ngạch công chức gồm chuyên viên cao cấp, chuyên viên chính, chuyên viên, cán sự và nhân viên (theo điều 42 Luật Cán Bộ, Công chức năm 2008). Trong đó, theo điều 5 Thông tư 11 năm 2014 của Bộ Nội vụ , chuyên viên cao cấp là: Công chức hành chính có yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ cao nhất về một hoặc một số lĩnh vực trong cơ quan, tổ chức hành chính từ cấp tỉnh trở lên; Có trách nhiệm chủ trì tham mưu, tổng hợp và hoạch định chính sách, chiến lược có tính vĩ mô theo ngành, lĩnh vực hoặc địa phương; Tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện các chế độ, chính sách…
Đặc biệt, theo quy định tại điểm h, khoản 3, điều 5 Nghị định này, chuyên viên cao cấp là ngạch công chức được bổ nhiệm thông qua kỳ thi nâng ngạch từ ngạch chuyên viên chính hoặc tương đương.
Ngoài ra, chuyên viên cao cấp phải đáp ứng các điều kiện về trình độ đào tạo, bồi dưỡng được quy định tại khoản 1, điều 1 Thông tư 05/2017/TT-BNV như sau: Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên với chuyên ngành đào tạo phù hợp với ngành, lĩnh vực công tác; Có bằng tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị hoặc cao cấp lý luận chính trị – hành chính hoặc cử nhân chính trị hoặc có giấy xác nhận trình độ lý luận tương đương cao cấp lý luận chính trị của cơ quan có thẩm quyền; Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp hoặc có bằng tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị – hành chính; Có chứng chỉ ngoại ngữ trình độ tương đương bậc 4; Có chứng chỉ tin học trình độ đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản.
Như vậy, có thể thấy, chuyên viên cao cấp là ngạch công chức có yêu cầu chuyên môn cao nhất và được bổ nhiệm thông qua kỳ thi nâng ngạch.
Không phải tập sự
