Quan hệ pháp luật hành chính là gì? Những vấn đề pháp lý cơ bản của quan hệ pháp luật này như thế nào? Cùng tìm hiểu những nội dung trên trong bài viết sau đây.
Contents
Quan hệ pháp luật hành chính là gì?
Trong quan hệ pháp luật nói chung, quan hệ pháp luật hành chính là dạng quan hệ chứa đựng những quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực chấp hành điều hành giữa một bên là đối tượng quản lý và bên còn lại có mang tính quyền lực nhà nước thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước. Những mối quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực này phải chịu sự điều chỉnh của những quy phạm pháp luật hành chính. Như vậy có thể nói, trong mối quan hệ này, quyền của bên này sẽ tương ứng là nghĩa vụ của bên còn lại và ngược lại.
Đặc điểm của quan hệ pháp luật hành chính
Thứ nhất, là một quan hệ có tính đặc thù, quan hệ này chỉ phát sinh trong quá trình quản lý hành chính nhà nước và gắn liền với các hoạt động chấp hành, điều hành của nhà nước trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Thứ hai, các bên chủ thể tham gia vào quan hệ này rất đa dạng và nhiều thành phần. Tuy nhiên cần lưu ý trong đó phải đảm bảo có ít nhất một bên còn lại là cơ quan hành chính nhà nước hoặc những tổ chức, cá nhân được nhà nước trao quyền quản lý, nhân danh cho nhà nước thực hiện hoạt động quản lý. Điều này đồng nghĩa với việc, quan hệ pháp luật hành chính là mối quan hệ thể hiện tính quyền lực hành chính của nhà nước.
Thứ ba, đối với các tranh chấp phát sinh trong quan hệ này được giải quyết theo trình tự, thủ tục hành chính và thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước. Bên vi phạm phải chịu trách nhiệm trước nhà nước.
Tìm hiểu thêm: Ví dụ minh họa về quan hệ pháp luật hành chính
Chủ thể của quan hệ pháp luật hành chính
Chủ thể quan hệ pháp luật hành chính là các bên tham gia quan hệ pháp luật hành chính, đó có thể là các cơ quan, cán bộ, viên chức, công chức nhà nước, các doanh nghiệp và tổ chức cơ sở của Nhà nước, tổ chức xã hội, công dân Việt Nam, người nước ngoài và người không có quốc tịch tức là mọi cơ quan nhà nức (chủ yếu là cơ quan hành chính), tổ chức và cá nhân tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính.
Chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật hanh chính phải có năng lực pháp luật hành chính.
Chủ thể quan hệ pháp luật hành chính bao gồm chủ thể bắt buộc và chủ thể tham gia
Chủ thể bắt buộc là cách gọi loại chủ thể nhất thiết, bắt buộc phải có trong quan hệ pháp luật hành chính. Việc tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính của các chủ thể này đồng thời là quyền và nghĩa vụ. Trong quan hệ thủ tục hành chính thì chủ thể bắt buộc được gọi một cách ước lệ là chủ thể thực hiện thủ tục hành chính.
Chủ thể tham gia trong quan hệ pháp luật hành chính là loại chủ thể chỉ đại diện cho chính mình (công dân khi họ hành động với tư cách cá nhân; ban lãnh đạo doanh nghiệp và các đơn vị cơ sở khác với tư cách đại diện cho pháp nhân).
Nội dung liên quan: Năng lực chủ thể của tổ chức
Khách thể của quan hệ pháp luật hành chính
Khách thể quan hệ pháp luật hành chính là cáo mà vì nó quan hệ pháp luật hành chính phát sinh, nói cách khác, đó là lý do, nguyên cớ làm phát sinh quan hệ pháp luật hành chính. Đó là hành vi (hành động hoặc không hành động), cách cư xử của những chủ thể tham gia quan hệ pháp luật hành chính.
Các quy phạm pháp luật hành chính trực tiếp quy định khách thể (các hành vi) có thể xảy ra, các quyền và nghĩa vụ qua lại của các bên tham gia quan hệ gắn liền với các hành vi. Chính trong các hành vi thích hợp mà các quyền và nghĩa vụ đó được thực hiện trực tiếp.
Nội dung quan hệ pháp luật hành chính
Nội dung của quan hệ pháp luật hành chính bao gồm quyền và nghĩa vụ mà quy phạm pháp luật hành chính quy định cho chủ thể sẽ có được hoặc phải gánh chịu khi tham gia quan hệ pháp luật hành chính.
Bên chủ thể bắt buộc trong quan hệ pháp luật hành chính có quyền ra mệnh lệnh buộc các chủ thể tham gia quan hệ pháp luật hành chính phải tuân theo; còn chủ thể khác của quan hệ pháp luật hành chính cũng có quyền nhưng chỉ là những quyền được yêu cầu, kiến nghị, được thông tin, được bảo vệ,… Đặc điểm này khác với nhiều quan hệ pháp luật khác, như quan hệ pháp luật dân sự, lao động, kinh tế.. Đây là đặc trưng của các quyền chủ thể quan hệ pháp luật hành chính.
Đối với chủ thể bắt buộc trong qua hệ pháp luật hành chính thì các quyền đồng thời là các nghĩa vụ pháp lý, bởi các chủ thể đó không thể trốn tránh các nghĩa vụ này khi thực hiện thẩm quyền, tuy nhiên, cũng có một số nghĩa vụ pháp lý khác như nghĩa vụ đáp ứng quyền được thông tin, yêu cầu bảo vệ của bên kia; còn các nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể khác trong quan hệ pháp luật hành chính là những nghĩa vụ độc lập vơi quyền, ví dụ như nghĩa vụ phải thực hiện mệnh lệnh của chủ thể bắt,.. Đây là đặc trưng của các nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể quan hệ pháp luật hành chính.
Tìm hiểu thêm các nội dung liên quan tại Pháp luật hành chính
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
- Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
